Veelgestelde opvoedvragen
Hoe creëer ik structuur voor mijn kinderen?
Begin als ouder met structuur voor jezelf en een realistische tijdsplanning. Maak, afhankelijk van de leeftijd van je kinderen, in samenspraak een dagplanning voor ze die voor de hele week hetzelfde is. Wees ook hierin realistisch en rooster ook ruimte in voor pauze en vrije momenten. Probeer de doordeweekse dagen zoveel mogelijk op elkaar te laten lijken. Het is voor je kind belangrijk om bijvoorbeeld iedere dag op hetzelfde moment aan school te werken.
Maak de planning op een creatieve manier zichtbaar en betrek je kind daarbij. Je kunt het rooster opschrijven, tekenen, plaatjes knippen en plakken, kleuren; maak er iets leuks van! Doe dit op een vast moment, maak bijvoorbeeld zondagochtend na het ontbijt het rooster voor aankomende week. Rooster voor jezelf ook tijd in om de planning te maken! Plan ook de 'normale' momenten in, zoals lunch en avondeten, of televisiekijken.
Maak voor ieder kind een eigen planning en hang deze op een zichtbare plek, in de ruimte waarin het grootste gedeelte van de dagactiviteiten plaatsvinden. Hang ook jouw eigen planning op, zodat je kinderen kunnen zien wanneer je tijd hebt om met ze mee te kijken, of wanneer je bezig bent.
Laat je kinderen een streepje zetten achter de activiteiten die ze hebben afgerond, en neem samen aan het eind van de dag alle activiteiten door. Zijn er activiteiten niet gelukt vandaag? Zijn er dingen gebeurd die niet op het rooster stonden? Neem de tijd en aandacht om dit te doen. Aan het eind van de week haal je samen de roosters van de muur als begin van het weekend!
Hoe zorg ik ervoor dat mijn kinderen hun huiswerk maken?
Leg aan je kinderen uit dat het geen vakantie is en hun schoolwerk gewoon doorloopt. Het kan hierbij helpen om in Jip-en-Janneke taal de situatie omtrent Corona aan je kinderen uit te leggen, zodat ze begrijpen waarom de scholen dicht zijn en ze thuis moeten werken. Probeer je kinderen te vertellen wat er speelt, zonder ze bang te maken.
Jongere kinderen zul je bij hun schoolwerk moeten begeleiden, omdat zij niet gewend zijn aan huiswerk maken. Neem de tijd om ze te helpen en ze te leren hoe ze een taakje zelf moeten doen. Dat doen ze op school ook. Kinderen moeten wennen aan het feit dat mama en/of papa in de buurt zijn, maar ze toch niet met alles zullen helpen. Neem daar de tijd voor, de papa's en mama's moeten daar misschien zelf ook aan wennen ;-).
Bij oudere kinderen zal misschien de motivatie lastiger zijn, maar nu de periode van thuisscholing langer duurt, wordt het ook echt nodig om nieuwe dingen te leren om bij te blijven met klasgenoten. Maak vaste afspraken over wanneer ze aan hun taken werken, en wanneer ze contact hebben met vrienden of klasgenoten. Realiseer je dat een groot deel van op school zijn ook bestaat uit contact met leeftijdsgenoten, dus dat het wellicht niet zo'n ramp is dat ze meer op hun telefoon zitten dan je zou willen. Probeer echter duidelijke afspraken te maken hierover, zodat ze niet aan het eind van de dag wel al hun vrienden hebben gesproken, maar geen educatieve taken hebben volbracht.
Voor kinderen van alle leeftijden is het belangrijk om op vaste tijden een leuke activiteit te doen of te ontspannen en dit met elkaar af te wisselen. De afwisseling zorgt voor een langere aandachtsspanning en de activiteiten voor motivatie om door te werken.
Wat moet ik doen als mijn kind zich verveelt?
Soms kan het goed zijn om je kind zich te laten vervelen: hier kan veel creativiteit uit voortkomen. Vervelen kan echter ook storend zijn, zeker als het jou als ouder het idee geeft dat je iets moet verzinnen om het te doorbreken en je daardoor niet aan je eigen bezigheden toekomt. Je kunt in het weekend of aan het begin van de week samen met je kind(eren) leuke activiteiten bedenken. Schrijf deze op papiertjes of houten ijsstokjes en stop ze in een bakje. Wanneer je kind zich verveelt, kun je samen een papiertje/stokje uit het bakje pakken om een activiteit uit te kiezen, die hij of zij vervolgens kan gaan doen.
Ook bij kleine kinderen kan verveling een manier zijn om te kijken of ze 'ongewone' dingen kunnen doen, zoals bijvoorbeeld een zelfportret maken, tekenen hoe het huis eruit ziet, een puzzel maken van een tijdschrift, broodpoppetjes schilderen, etc. Er zijn natuurlijk ook tal van digitale mogelijkheden om ze bezig te houden, als dat past binnen de afspraken die jullie daarover hebben gemaakt.
Maar soms zal het gewoon zo zijn dat het een kind niet lukt zichzelf te vermaken, dan rest er niets anders dan een verhaaltje verzinnen en samen fantaseren over de grote wereld buiten; wat er nu allemaal gebeurt en wat er in de toekomst gebeuren zal. Onthoud maar dat verhaaltjes verzinnen ook erg goed is voor je eigen creatieve brein.
Hoe los ik thuis conflicten op?
Het is altijd fijn als je wat keuze hebt in strategieën om conflicten op te lossen, maar toch reageren we in conflictsituaties vaak op de autopiloot. Het is goed om je hiervan bewust te zijn, en om op een rustiger moment eens na te denken over andere manieren om te reageren, waar je je zelf ook fijner bij zou voelen. Als je dat in een rustige situatie oefent, ben je ook sneller geneigd het toe te passen wanneer je op de spits gedreven wordt.
Maar, ook voor nu, probeer gewoon een keer iets anders. Met humor, een time-out, samen tot 20 tellen. Samen een lijst maken van dingen die jullie vervelend vinden en er dan samen om lachen. Je kunt dit ook met elkaar overleggen op een moment dat er niks aan de hand is. Samen steentjes in het water gooien, met ballonnen gooien of muziek aan zetten en heel hard dansen en zingen helpt ook. Vooral hetgeen dat speelt niet te serieus nemen, want je weet dat je over een paar dagen al vergeten zal zijn waar het eigenlijk om ging. (Ja, echt)
Wanneer je kind iets dwars zit, probeer dan uit te vragen wat dit is. Maak het bespreekbaar en probeer niet te oordelen. Het kan (zeker voor een puber) heel kwetsbaar voelen om te delen wat er speelt, dus probeer een veilige setting te creëren. Vaak is in alle rust gehoord worden (zonder tegenspraak) al genoeg om de spanning uit een conflict te halen. Luister naar elkaar en bedenk samen oplossingen. Soms voelt het alsof je een drempel over moet, maar weet dat wanneer conflicten worden genegeerd, de spanning zich vaak alleen maar verder opbouwt.
Wat moet ik doen als ik mijn geduld verlies?
Pauze inlassen. Soms kan ouderwets tot 10 tellen of kort afstand nemen van de situatie door je even terug te trekken voldoende zijn om je geduld niet te verliezen. Mocht dit niet werken en je irritatie hoog zitten is het aan te raden om je frustraties te benoemen en hierbij je eigen grenzen aan te geven.
Het is belangrijk om 'sorry' te zeggen wanneer je je irritatie of boosheid hebt geuit naar je kind en het niet is gelukt om je geduld te bewaren. Sorry zeggen kan helpen om boosheid uit de lucht te halen en leert je kind ook hoe en wanneer het zelf sorry kan zeggen in de toekomst. Kinderen leren met name in dynamiek met hun ouders hoe sociale situaties werken. Als jij sorry kunt zeggen voor iets dat je liever niet had gedaan, leert je kind dit ook.
Hoe houden we het thuis gezellig?
Door een duidelijke scheidslijn te maken tussen schoolwerk, pauze, ontspanning en activiteiten. Zo is het voor iedereen in het gezin duidelijk wat er van ze verwacht wordt. Probeer elkaar iedere dag een compliment te geven; op deze manier zorg je voor een positieve sfeer in huis en bovendien werkt het aanstekelijk. Je kunt er ook een activiteit van maken: een kwartiertje inlassen om elkaar heeeeel veel complimenten te geven.
Daarnaast is het realistisch dat het niet áltijd gezellig kan zijn thuis. Wat je wel kunt bewaken is rust, of ruimte, waarin alle gevoelens er mogen zijn. Probeer andermans emoties niet als persoonlijk te ervaren, maar ze meer te zien als uiting van hoe de ander zich voelt, in plaats van dat deze emoties iets zeggen over jou. Dat maakt het ook makkelijker om vanuit compassie te reageren wanneer iemand boos, teleurgesteld of chagrijnig is.
Liefde betekent vaak ruimte geven, de ander de mogelijkheid geven om alles te mogen voelen zonder daar direct over veroordeeld te worden. Zeker met (puberende) kinderen kan het een uitdaging zijn om vanuit compassie te reageren als er van alles naar je hoofd wordt geslingerd. Probeer (op een rustig moment) je te herinneren hoe je zelf kon zijn in die tijd, of in andere tijden waarin je soms dingen zegt die je niet helemaal meent. Ruimte geven om iemand zijn of haar gevoel te laten ontladen kan heel waardevol zijn, voor jou en voor die ander. Zorg wel dat je het, op een rustiger moment, goed nabespreekt en afrondt, zodat er geen wrok of verontwaardiging in de lucht blijft hangen.
Als je een sfeer kunt creëeren waarin verschillende gevoelens er mogen zijn, hoeft het ook niet snel 'ongezellig' te worden, wanneer iemand zich sterk uit. Realiseer je daarnaast dat, bijvoorbeeld wanneer je kinderen onderling ruzie maken, conflicten kinderen ook veel leren. Probeer met hen na te bespreken wat er gebeurde waardoor ze zo geraakt werden, wat ze zelf vinden van hoe ze daarmee omgingen en hoe ze dat in het vervolg anders zouden kunnen doen. Probeer ook hierin niet te oordelen; we zijn allemaal lerende, zeker zij die nog wat korter op de wereld zijn dan wij.
Hoe creëer ik tijd voor mezelf?
Indien er sprake is van een partner is het aan te raden om een duidelijke taakverdeling te maken, zodat je weet wanneer jij kan werken of tijd voor jezelf hebt. En als het kan, richt dan in huis een (werk)kamer in waar de kinderen niet mogen spelen. Wanneer er geen sprake is van een partner kun je aan de bovengenoemde dagplanning een rustmoment voor jezelf inplannen, zodat de kinderen weten wanneer ze jou met rust moeten laten. Of ga even naar buiten en loop een kort blokje om.
Tijd voor jezelf is best lastig met meerdere kinderen van jonge leeftijd. Zeker wanneer je thuis werkt, gebruik je de momenten waarop je kinderen overdag slapen of zichzelf bezig houden waarschijnlijk eerder om iets voor werk gedaan te krijgen dan een ontspanningsmoment in te lassen. Toch is het erg belangrijk om verschillende momenten op de dag te hebben waarop je even leegte kunt ervaren, al is het maar een paar minuten.
Hiervoor kan de inzet van een filmpje/iPad/laptop, of iets anders dat je kinderen leuk vinden om te doen, erg nuttig zijn. Laat ze één keer per dagdeel iets kijken of doen waar ze plezier aan beleven en jou niet bij nodig hebben, zodat jij dan jouw time-out hebt. Wees zelf ook flexibel in wanneer dat moment zich aandient, beter een ongepland ontspanningsmoment, dan helemaal geen. En realiseer je, niet voor niets cliché, dat een ontspannen mens ook een fijnere ouder, partner, collega of ondernemer is.
